STILTE IN DE STORM (2) 20 maart 2020 Jos de Heer, Zaltbommel
De balans opmaken
Als ik voor mezelf de balans probeer op te maken na de eerste week dat de coronacrisis ons openbare en privéleven op ongekende wijze geraakt heeft, dan jagen de gedachten en emoties door me heen. Mijn hoofd zit vol en barst soms uit elkaar. Sinds een paar dagen ben ik daarom maar gestopt met de ontwikkelingen te volgen via de t.v., omdat ik daar helemaal gestoord van word en belangrijker: ook niets wijzer van werd. De constante herhaling van dezelfde meningen en de agitatie en onrust van anderen jagen me op in de storm van de media-zee en brengen me verder van huis. Nou ja, figuurlijk dan, hoewel ik iedere dag heerlijke lange wandelingen langs Maas of Waal loop om het hoofd leeg te lopen. Ik houd het bij mijn krant, met zorgvuldige achtergrondinformatie en gedegen beschouwingen die ik in alle rust van het bij mezelf zijn, kan lezen. Daar lees ik ook steeds wat volgens mij ook het enige zinnige wat er te zeggen valt over dit virus en het enige feitelijke houvast is: we weten het niet! We weten niet zeker wat de juiste aanpak is, evenmin of het met de groepsimmuniteit gaat lukken. Wat we nu kunnen en moeten doen volgens de deskundigen, is de bekende adviezen over ‘sociale afstand’, de anderhalve meter, houden en bij niezen en hoesten extreem voorzichtig zijn.
Dit niet-weten is voor ons het allermoeilijkst, omdat het ons in onzekerheid houdt en dat zijn we niet gewend in onze ‘maakbare samenleving’. Die onzekerheid maakt dat we ons houvast in het leven even kwijt zijn, ons schip is prooi van de elementen, van de natuurkrachten die we niet kunnen beheersen. Maar alle eeuwen door hebben dit soort pandemieën huisgehouden in de wereld, dus zo nieuw is dat ook niet. Maar veelal hebben we dit weggestopt in de waan dat dit ons, met onze moderne geneeskunde, niet kan raken. We dachten dat dit alleen in Afrika kon gebeuren, bij wijze van spreken.
Omdat we onszelf zijn kwijtgeraakt, zwiepen de golven en winden van de emoties en gedachten alle kanten uit en vullen ons schip zodat het dreigt te zinken door gevoelens van onmacht. Dan komen de spoken en doemen de oerangsten van ons bestaan op en raken we vervreemd van onszelf. De een schiet vollebak in de overactieve modus, de ander zit passief en lethargisch voor een of ander schermpje. Hoe kunnen we hiermee beter omgaan? Oplossingen zijn er niet, wel wegen die mogelijk begaanbaar zijn.
Een meditatie
Het beeld van Jezus in het schip in de storm blijft mij goed doen en is mij tot steun en inspiratie. Rembrandt van Rijn heeft het in 1633 geschilderd. Ook hij kende de stormen van het leven. Ik neem u graag mee in een stille meditatie. Google dat beeld van Rembrandt (zie onder) en ga er rustig voor zitten, adem rustig, ontspan wat en kijk met Rembrandt mee, die ook zelf in het schip zit bij Jezus in zijn blauwe jasje. Kijk ook eens naar de verschillende reacties van de andere leerlingen in het schip. Iedereen reageert weer anders. Kijk naar de golven en de wind.Neem de tijd om dit schilderij goed te bekijken en word je gewaar van wat je aandacht trekt, ga daar met je aandacht naar toe en blijf daarbij, kijk wat het je brengt. Kijk naar dat wat jou raakt in dit beeld. Vraag aan je zelf wat het is, onderzoek het voelend en denkend en zoek in je zelf wat er met je gebeurd is in deze dagen en hoe dat mogelijk oude wonden of trauma’s triggert.
Ik vertel wat het mij persoonlijk brengt. Mij treft vooral de persoon in het licht. Hij staat niet alleen in het licht, Hij gééft licht in dit duister van zijn leerlingen, die Hem nodig hadden en wakker gemaakt hebben. Dat kun je dus doen, in het “niet-weten”. Hulp wakker roepen. Jezus zit daar in alle rust en stilte. Ook Hij “weet niet”, maar vertrouwt op zijn Vader, de Schepper van hemel en aarde.Voor mij vormt dat het rustpunt, dat mijn ziel goed doet en mijn hart weer opent. Ik vind in die zee van licht rondom Jezus een plek in me waar de windstilte is, waar de hemel zich spiegelt in het donkere water, waarin het nu lichter wordt. Denk alleen niet dat dit direct effect heeft, dat die zee en die storm in je opeens tot rust komt en dat je dat onmiddellijk gaat ervaren. Zo gaat dan niet, althans niet bij mij. Je mag blij en dankbaar zijn als dat op spaarzame momenten zo is, ‘zien, soms even’. Probeer ook niet rustig krampachtig rustig te worden. Dan zit je in het ‘moeten’ en dat levert dan nog meer stress op. Aanvaard in de eerste plaats de storm die er gewoon is, buiten en binnen in je en ‘omarm de storm’, zo is het leven nu eenmaal, dat is mijn leven in het hier en nu.
Vraag je jezelf of hoe je daar in staat, mag het er zijn? Pas daarna kan er iets positiefs groeien. Want die storm is niet alles, er is ‘meer tussen hemel en aarde’ en in de diepten van je eigen ziel. Zoals op het beeld van het schip, is er ook een plek van licht, rust, vertrouwen en hoop. Kun je dat een beetje zien wanneer je met aandachtige blik naar Jezus kijkt? Kun je dan enige rust en ruimte in je ziel ontwaren? Kun je dan tot op zekere hoogte ook genieten van het leven, ondanks en te midden van de dreigingen? Hopelijk komt er dan een aanvankelijke overgave en ben je een beetje beter bestand tegen de onzekerheid en kan je het ‘niet-weten’ uithouden en verdragen.
Zorg voor je de nodige rust en stilte, zorg voor je ziel en van die van je naaste!
Wees ons een helder licht in het donker om ons heen, leid ons op de weg
en verlicht ons leven met de glans van uw liefde.
Christus op het meer van Galilea