Preek Ds. Trijnie Bouw zondag 26 juli 2020

Protestantse Gemeente Zaltbommel bijeen in de Sint Maartenskerk

bij Matteüs 13 : 44 – 52

 

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Zo blij als een kind!

Laat ik maar met de deur in huis vallen.

Het punt dat Jezus met deze gelijkenissen wil scoren:

wie het Koninkrijk vindt is zo blij als een kind!

Dat geldt voor de landarbeider

die bij toeval de schat in de akker aantreft

en het de zijne maakt,

maar ook voor de rijke koopman

die na lang zoeken eindelijk die ene parel vindt

en het de zijne maakt.

Of je nou bij toeval erop stuit

of er al lang naar op zoek bent,

of je nou arm bent of juist rijk

wie het Koninkrijk van God tot de zijne of hare maakt

in en door deze Jezus tot de zijne of hare maakt

lijkt op die mensen

als een kind zo blij!

 

Zo jammer dat Jezus zelf het weer verpest

door te beginnen over jammeren en tandenknarsen

in een vuuroven…

Vooral zo jammer omdat wij mensen zo in elkaar steken

dat we wat niet goed ging en wat niet goed klinkt

vele malen beter lijken te onthouden dan omgekeerd.

Dus ga ik het er wel over hebben, maar niet al te lang.

In de preek van vorige week verwoordde mijn collega Jos

het heel mooi, hoe je bij al deze teksten het volledige plaatje

in beeld moet houden, vooral Gods voorliefde

om de volledige wereld te willen redden

en hoe God zijn zon op laat gaan over goede en slechte mensen.

Net als in het beeld van vandaag

één groot sleepnet

haalt alle vis op het droge

alle soorten die de wereldzee kent, goede en slechte.

Waarom dan toch die uiteindelijke scheiding ?

Nou, waar leven wij van op?

Als er iets is als rechtvaardigheid

dat je eerlijk wordt behandeld en het recht zegeviert.

Maar omdat de leugen soms zo snel is

dat de waarheid die nooit achterhaalt

omdat oneerlijkheid zo vaak het langst duurt

-zeker in de dagen van Jezus

waar je als gewoon mens

echt niet kon rekenen op een eerlijke behandeling,-

daarom wordt in de Bijbel uitgegaan

van iets als een laatste rechtspraak

een oordeel op het laatst

waarin toch alles wordt recht gezet.

Als troost voor wie geen recht wordt gedaan,

zodat je hier niet verbitterd of cynisch

of haatdragend wordt,

denkend dat als die ander kapot gemaakt wordt

jij daar heel van wordt,

dat je denkt dat wraak op die ander

jou zou redden,

of je hele leven zoekend naar gelijk

of naar iets anders

wat je toch niet gaat krijgen.

Jezus zegt, met heel de Bijbel:

stop daar mee

zoek jij nou maar zelf het koninkrijk en zijn gerechtigheid

hoe gebrekkig ook,

voor de volledigheid en volmaaktheid zorgt God wel.

 

Dus laat je vooral niet bang maken door dit soort teksten.

En natuurlijk, natuurlijk wilde ook Jezus wel, vanuit zijn liefde,

de juiste weg wijzen en waarschuwen voor de verkeerde,

zoals je dat ook zelf weleens doet bij je kinderen.

 

 

 

 

 

 

 

 

Vooral wilde Jezus die mensen te-recht wijzen,

op het rechte pad brengen,

die dachten dat ze er sowieso bij God goed voor stonden

zich onaantastbaar waanden

door hun voorname afkomst

of door hun voorname kennis

zoals bij veel schriftgeleerden.

 

En dat brengt ons bij het slotgedeelte

dat misschien wel het meest interessant is.

Want daar komt juist die schriftgeleerde om de hoek kijken.

Maar nu eens niet om symbool te staan

voor al die mensen die Jezus verkeerd begrepen.

 

“Ja’’ klinkt het ferm uit de monden van de leerlingen

als Jezus ze vraagt of ze het allemaal begrepen hebben.

‘’Ja’’!

En daarop zegt Jezus:

iedere schriftgeleerde die leerling in het koninkrijk van de hemel is geworden

lijkt op een huismeester

die uit zijn voorraadkamer

nieuwe en oude dingen tevoorschijn haalt.

 

Hier staan de schriftgeleerde en de discipelen niet tégenover elkaar

maar naast elkaar

sterker nog, verenigd in één persoon.

Die persoon die die twee dingen kan verenigen

lijkt op een huismeester

met een rijk gevulde voorraadkamer,

Daar bewaart hij van alles:

oude dingen, en nieuwe dingen;

dingen die van huis uit zijn geleerd

alle verhalen, geboden, psalmen, profeten,

gewoontes, gebruiken, voorbeelden, mensen,

dat alles zit in je voorraadkamer

sámen met het nieuwe

alles wat van Jezus werd geleerd

alle verhalen, gelijkenissen, geboden,

van de mens die jou aanzag

Gods wandelend evenbeeld op aarde.

 

Iedereen die leerling in het Koninkrijk van de hemel durft te zijn

en Jezus wil navolgen op zijn weg

lijkt op een mens met zo’n voorraadkamer

vol nieuwe maar zeker ook oude dingen van waarde

die je op zijn tijd weer tevoorschijn haalt

soms na héle lange tijd.

 

Ik vind dat een prachtig beeld

een mens is nooit af

maar je verzamelt een leven lang

dingen in je voorraadkamer

en de ene keer haal je dat

en de andere keer dit tevoorschijn,

de ene keer teer je op dat oude

de andere keer voldoet juist dat nieuwe;

en er zijn ook dingen die je ver weg in dat hoekje mag laten liggen.

 

Wat geeft dit veel aan rijkdom,

maar het vraagt ook het nodige.

Het vraagt om iets

wat gezocht wordt

maar niet altijd gevonden,

iets wat soms verborgen

en zeldzaam is

als die schat, en als die parel.

Het vraagt om onderscheidingsvermogen,

te weten wanner wat nodig is,

het vraagt, in Bijbeltaal, om wijsheid dus.

 

Wijsheid.

Mensen verwarren dat weleens

met geleerdheid of positie,

dan denken ze, ook in de kerk,

dat alleen mensen met een bepaalde opleiding

of met een bepaalde functie

geschikt zijn om leiding te geven

in het kerkelijk werk.

 

 

Maar wijsheid is iets anders

het is het vermogen om te onderscheiden

onderscheiden waar het op aan komt

onderscheiden wat er toe doet

onderscheiden wat er nodig is

onderscheiden wat recht is, en wat krom, ook bij jezelf.

 

In een van de wijsheidsboeken, Spreuken,

wordt het zoeken naar deze wijsheid

ook vergeleken met het zoeken naar zilver

en het speuren naar een verborgen schat

zoals we uit de beginwoorden van deze dienst hoorden.

 

Dat geeft de gelijkenissen van vandaag

een nog diepere glans en betekenis

zeker als je bedenkt

dat het woord voor voorraadkamer

letterlijk schat-kamer betekent.

 

Wie het Koninkrijk tot zich neemt

wie Jezus tot zich neemt

wordt zo blij als een kind.

Ook omdat je mag delen in die grote schat

en die parel van onschatbare waarde

die wijsheid heet.

Je mag het al doende leren:

al die oude en nieuwe dingen

uit jouw eigen schatkamer

genieten, gebruiken, inzetten.

 

In de Bijbel wordt ware wijsheid

altijd verbonden met God.

Dat kunnen we moeilijk anders verwachten

in een boek dat nou eenmaal alles verbindt

met God

en gelukkig weten wij heel goed

dat ook mensen die niet gelovig zijn

uiterst wijs kunnen zijn.

 

 

Maar ook in deze oude overtuiging schuilt

een diepe wijsheid

waar we nog steeds ons voordeel mee kunnen doen.

 

Namelijk dat je wijsheid ten diepste niet leert

uit boeken, van websites,  youtube of de krant.

Ware wijsheid leer je ten diepste van de A/ander.

Mensen die jou voorgingen, mensen die je inspireren.

En in geloof kijken wij dan vooral

naar die mens boven alle mensen

Jezus Christus.

 

Zo blij als een kind

dat kunnen we zijn met iets

maar vooral met Iemand.

Want dan komt er liefde in het spel

dan is er een liefdevolle relatie

waarin je wijsheid leren mag

en onderscheidingsvermogen wordt aangewakkerd.

 

En vandaag klinkt juist ook het geheim

van zo’n liefdevolle relatie

met Jezus, met God,

door in de verhalen.

 

Het koninkrijk gaat om veel, om volheid,

om sleepnetten vol vis

om heel de wereld als Gods akker.

 

Maar het gaat ook om die ene mens

met zijn eigen schat

zijn eigen parel

zijn eigen schatkamer.

 

Het Koninkrijk draait om gemeenschap

maar vergeet niet de enkeling,

geloven is niet individualistisch

maar wel persoonlijk.

 

 

Met een God die

zich ook persoonlijk met jou bezig houdt

‘’Ik zal jou verborgen schatten schenken

diep weggeborgen rijkdommen,

ik heb je bij je naam geroepen’’

klinkt het in Jesaja 45.

 

Gelovigen door de eeuwen heen

denken bij die verborgen schat

daarom ook

aan die verborgen omgang met God

die onzichtbare en tegelijk aanwezige

liefdesband met God en het goddelijke.

Verborgen

maar te vinden

soms door naarstig te blijven speuren als die koopman

soms door het bij verrassing

aan te treffen als die landarbeider;

dan ontdek je : het was er altijd al

vlakbij

je moest het alleen nog zien.

 

En ook de verborgen schat vinden

van deze liefdesband :

dat doet iets met je

dan ben je

als een kind zo blij

als een kind

geborgen bij een God

die als een moeder en vader

van je houdt

en van wie je

ware wijsheid leren mag :

een schatkamer vol!

 

Amen